İzmir'de susuzluğa çare arayışı; Gördes Barajı'nın ölü hacmindeki su devreye alınacak

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şubesi ve Mimarlar Odası İzmir Şubesi iş birliği ile 'Kent Jeolojisi: İzmir Kent Sorunları ve Çözüm Önerileri Kolokyumu' düzenlendi. Kentleşme süreçlerinde İzmir kent sorunlarına dikkat çekmek ve şehir özelinde sürdürülebilir, güvenli, sağlıklı kentler için çözüm önerilerini tartışmak amacıyla düzenlenen etkinlikte, sürdürülebilir su yönetimi, İzmir'in jeoteknik sorunları, afet ve planlama sorunları, tıbbi jeoloji ve katı atık depolama konuşuldu.

Kolokyumda konuşan İZSU Genel Müdürü Gürkan Erdoğan, İzmir merkezini Gördes, Tahtalı, Balçova barajlarının beslediğini dile getirerek, "İzmir'i yüzde 40 yüzey suları, yüzde 60 yer altı sularından besleniyor, bu oran değişebiliyor. İstanbul'da barajlarda su alma oranı yüzde 99, Ankara'da yüzde 98. İzmir için üç büyük kent içinde büyük oranda kuyularla beslenmek zorunda kalan tek kent diyebiliriz" ifadelerini kullandı.

'BU NOKTAYA GELECEĞİNİ ÖNGÖRÜYORDUK, ÖNLEMLER ALDIK'

Gördes Barajı'nın temmuz ayı başında yüzde sıfırı gördüğünü dile getiren Erdoğan, "Balçova Barajı da geçen hafta bitti. Şu anda Tahtalı Barajı'nda da yüzde 2 seviyesindeyiz. Kent merkezini besleyen 3 barajdan sadece Tahtalı Barajı'nda yaklaşık 6,5 milyon metreküplük bir su var. Bunun dışında kent merkezini besleyen barajlarda suyumuz kalmadı. Kent merkezine günlük yaklaşık 650 bin metreküp su veriyoruz. Zaman zaman '10 günlük su kaldı' gibi hesaplar yapılıyor, bu hesaplar doğru değil. Biz geçen seneden itibaren bu durumu fark ettik. Geçen sene ağustosta ilk su kurulumuzu topladık. Her ay düzenli toplantı yapıldı, bu noktaya geleceğini öngörüyorduk, önlemler aldık. İzmir'de kamuya ait olmayan tek baraj olan Güzelhisar Barajı'nda İzmir'e gelen ve yaklaşık 20 yıldır kullanılmayan bir hat vardı. Bu hattı yeniledik, kent merkezine 600 litre saniye su getirmeye başladık. Tahtalı Barajı'ndan aldığımız su miktarının yaklaşık 4'te 1'i kadar rakama tekabül ediyor" dedi.

'YÜZDE 12 SU TASARRUFU'

İzmir'e su sağlayan Göksu, Sarıkız kuyularının en az Tahtalı Barajı kadar önemli yer altı suyu kaynakları olduğunu vurgulayan Erdoğan, orada yenilenen 11 kuyunun tasarruf sağladığını söyleyerek, "Kent için çok önemli diğer yer altı su kaynağı Halkapınar kaynakları. Burada da 3 tane kuyu açtık. Bazı kuyularımızda da sorunlar vardı, tadilatını yaptık. 7 bin litrelik bir depo yapıyoruz. Bin litre saniyelik terfi merkezimiz vardı, 1500 litre saniyeye çıkardık" dedi. Nisan ayında kademesi olmayan tüm abonelere kademe getirdiklerini aktaran Erdoğan, kademelendirmenin etkili olduğunu, bunun yanında park ve bahçe kısıtlamalarıyla yaklaşık yüzde 12 su tasarrufu yapıldığını söyledi.

Alınan önlemlerle kente 25 saat milyon metreküp ilave su sağladıklarını söyleyen Erdoğan, "Tahtalı Barajı'nda kalan su miktarı 6,5 milyon metreküp. Önlemlerin başladığı günden bugüne kazanılan miktar ise yaklaşık 25 milyon metreküp. Şu anda İzmir'de gündüz kesintileri yapmıyorsak bu çalışmanın önemli bir payı var. Gece yaptığımız kesintiler ilave bir tasarruf sağladı. 23.00-05.00 saatleri arasında suyu kestiğinizde geceleri olan kayıp kaçağın olmasını engelliyorsunuz. İkincisi barajları dengede tutmayı sağladık. Barajdan su çekmedik, geceleri kuyulardan aldığımız sularla büyük depolarımızı doldurduk, gündüzleri de bu suyu kullanılmasını sağladık. Bu da Tahtalı Barajı'nı bugüne kadar getirdi. Hiç yağmur yağmasa kasım ayına kadar Tahtalı Barajı'nda suyu korumayı hedefliyoruz demiştik. Planımız ilerliyor" dedi.

'GECE KESİNTİLERE DEVAM EDECEĞİZ'

30 Kasım'da Tahtalı Barajı'ndaki suyun biteceğini öngördüklerini, bu nedenle ilave önlem aldıklarını söyleyen Erdoğan, şöyle konuştu:

"Gelen yağışlar barajlarımıza su getirmedi, toprak kuru olduğu için su akışa geçmiyor. Bizim verilerimize göre 30 Kasım'a kadar Tahtalı'da su bitecekti. Ancak biz bunun olmaması için ilave önlemleri devreye aldık. Gördes Barajı'nın ölü hacminden su almak için çalışma yapıyoruz. Bu alacağımız su, Tahtalı Barajı konusunda 2-3 ay daha bize zaman kazandıracak. Gündüz kesintisi yapmayı düşünmüyoruz ama gece kesintilere devam edeceğiz. Önümüzdeki haftadan itibaren Gördes Barajı'nın ölü hacmindeki suyu kullanacağız. Tahtalı Barajı'nın ölü hacminden su almak zor bir seçenek, ancak oradaki suyu almaya dair de hazırlığımız var."

'DOĞANIN KURALLARINA UYMAK ZORUNDAYIZ'

İzmir ve Türkiye'nin ciddi afet riskiyle karşı karşıya olduğunu vurgulayan Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Koray Çetin Önalan ise "Türkiye'de çok ciddi bir yerleşme sorunu var. Bunu da bir türlü aşamıyoruz. Bir hafta önce Hatay'daydım. Ovada sulak alanda yapılmış 2 katlı binalarda, dağın kenarında yapılmış mühendislik hizmeti dahi almamış binalarla hasar yok. Ama suya doygun zemindeki yüksek binaların tamamı yerle bir oldu. Ama buradan bir ders çıkarılmamış çünkü Antakya yine yüksek binalarla aynı yere inşa ediliyor. Her yere bina yapamayız, doğanın kurallarına uymak zorundayız. Bugüne kadar başımıza gelen her şey doğanın kurallarına uymadığımız için geldi. Depremin yanı sıra sel, orman yangınları, tıbbi jeolojik afet riskleri ve su sorunu var. Türkiye'de, İzmir'de suyu yönetmeyi kullanmayı bilmediğimiz için su sorunuyla karşı karşıya kaldık. Suyumuzu tükettik" dedi.

Mimarlar Odası İzmir Şubesi Başkanı Uğur Yıldırım da "Dünyada ve Türkiye'de ideolojilerin doğal kaynakların sömürülmesi ve paylaşılması üzerine kurulmuş olması çoklu krizler çağının oluşmasındaki en büyük sebep" diye konuştu.