OSMANLI DÖNEMİNDE BAŞBAKANLIK MAKAMI OLAN SADRAZAMLIK- MISIR VE HALEP VALİLİĞİ- VEZİRLİK GÖREVLERİ YAPAN DEVELİLİ MAHİR HAMZA PAŞA
Mahir Hamza Paşa; 1757 – 1774 yılları arasında 26. Osmanlı padişahı olarak görev yapan III. Mustafa döneminde 7 Ağustos 1768 - 20 Ekim 1768 tarihleri arasında iki ay on dört gün sadrazamlık yapmış Develili Osmanlı devlet adamıdır.
Mahir Hamza Paşa (1727, develi - 30 Nisan 1771, Gelibolu) :1727 yılında Develi'de doğmuştur ve kentin zenginlerinden olan Mehmet Ağa'nın oğludur. İstanbul'a gelerek 16 yaşında sarayın Helvahane bölümüne kaydoldu ve bir sene sonra yani 1744'te kiler odasına nakil olunup baş kullukçu oldu; burada eğitim gördükten sonra 1749'da Hasoda'ya alındı. Hasoda'da derece derece yükseldi. III. Mustafa'nın Ekim 1757'de cülusunda Hasoda'da peşkir ağalığı görevi yapmaktaydı. 7 Kasım 1757 tarihinde Silahdar Ahıskalı İbrahim Ağa'nın silahdarlık görevinden alınması ile silahdarlığa çıkarıldı.
Bu görevde iken III. Mustafa'nın ilk doğan kızı Hibetullah Sultan da kendisine eş namzedi oldu. 18 Haziran 1759'da Mahir Hamza Paşa vezirlikle Mora muhassallığına tayin edilince vezarete ait bütün levazimat III. Mustafa tarafından ona ihsan olundu. Mora müfassilliğinden sonra 1759 sonunda Selanik sancak beyliğine ve Mayıs 1761'de Silâhdar Mehmet Paşa'nın yerine Rumeli valiliğine getirildi.
1762'de ise oradan Anadolu valiliğine tayin oldu. Bu sırada eş namzedi olduğu Hibetullah Sultan õldü. 29 Nisan 1762'de Mahir Hamza Paşa Silistre'de Özi Eyâletine beylerbeyliğine atandı. Aynı ayın sonlarında Hotin kalesi muhafızlığı ile Hotin ve Çorum sancakları verildi. 1763'te Niğbolu Sancağıyla Vidin muhafızlığı görevine getirildi. Ağustos 1764 ortalarında Köstendil sancağı ile birlikte Hotin muhafızlığına tekrar nakledilmesi için tayin çıkarıldı. Ama bu nakil bir tenzil sayılabileceği için Mahir Hamza Paşa'nın gücenmesini önlemek amacı ile kendine taltif için bir de ferman gönderildi. Fakat Mahir Hamza Paşa bu yeni görevi kabul etmedi. Bunun üzerine Ocak 1765'te devlet görevlerinden azledildi; vezirlik de üzerinden alınarak sürgün olarak Dimetoka'da oturma cezası verildi.
Fakat bir müddet sonra bu olay sırasında sadrazam olan Bahir Mustafa Paşa görevden azlolunduktan sonra III. Mustafa'nın ona olan kızgınlığı geçti. Mayıs 1765'te Mahir Hamza Paşa'ya vezirlik rütbesi geri verilerek Selanik sancağına tayin edildi. 1766'da Mısır valiliğine tayini çıktı ama orada pek rahat edemedi. Mısır'da "Şeyh-ul Balad" adı ile efektif olarak yörel idareyi elinde bulunduran Memluklu "Ali Bey el-Kebir" kendisini öldürmekle tehdit etmişti. Burada büyük bir korkuya ve psikolojik şoka uğradı. 27 Nisan 1767'de Halep valiliğine atandı. Oradan da 23 Şubat 1768'de Aydın muhassallığına nakil oldu. Oradan da Haziran 1768'de Anadolu valiliği görevine nakledildi.
1768'de Rusya'ya karşı savaş açılması sorunu ortaya çıktı. Buna Sultan III. Mustafa gayet taraftardı ama Sadrazam Muhsinzâde Mehmet Paşa ve şeyhülislam savaşın yanlısı değildiler. Bu nedenle Sultan, Muhsinzâde Mehmet Paşa'yı sadaretten azletti. Bu savaş hazırlığı yapabilecek tecrübeli vezir olarak 6 Eylül 1768'de Silahdar Mahir Hamza Paşa sadrazamlığa atandı.
Silahdar Mahir Hamza Paşa sadrazam tayininden ancak 46 gün sonra İstanbul'a ulaşabildi. Burada Rusya'ya karşı savaș ile hemen uğraşmaya başladı. Rus elçisi Obreskoff'u Bab-ı Aliye davet ederek harb ilanını kendisine tebliğ etti ve Rus elçisi Obreskoff'u Yedikule'ye hapse gönderdi.
Mahir Hamza Paşa emekliye ayrılarak Gelibolu'da sürgüne gönderilme kararı verildi. Üç gün sonra ise affedilip Hanya sancakbeyi olarak görevlendirildi. Gelibolu'dan Hanya'ya gitmek üzere hazırlıklar yapmakta iken 30 Nisan 1771'de Gelibolu'da öldü.
Değerlendirme: Hem yazar hem de âlim, değerli bir kişi idi. Fakat Mısır valisi iken oranın isyancı beyler kendisini öldürmek için tehdit etmiştir.Valilikleri sırasına hareketleri yörel halk tarafından âdilâne olarak görülmüştü ve halk idaresinden memnun kalmıştı.
Derleyen Nezir Ötegen